Hạt Konia là hạt gì? Khám Phá “Siêu Thực Phẩm” Của Người Tây Nguyên

Mọi người đã từng nghe bài hát “bóng cây cây Kơnia” chưa? một bài hát nổi tiếng về nối rừng Tây Nguyên vậy bạn có tò mò cây Konia là cây gì? Hạt cây Konia là hạt gì? tác dụng của hạt konia như thế nào? ăn nhiều hạt konia có tốt không? tất cả sẽ được Dương một người con từ núi rừng Tây Nguyên giải đáp cho bạn nhé!

Hạt Konia là hạt gì?

Hạt Kơ nia được lấy từ quả của cây Kơ nia (tên khoa học là irvingia malayana) một loại cây thân gỗ lớn, có thể cao tới 30-40 mét, thuộc họ Irvingiaceae, được phân bố rộng rãi tại châu Á, hiện nay cây Konia được phân bố ở nhiều nơi tại Đông Nam Á như: Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaysia, Indonesia.

Ở Việt Nam, cây Kơ nia phân bố từ Quảng Nam đến một số tỉnh Nam Bộ và còn mọc ở các đảo Phú Quốc, Côn Đảo nhưng tập trung chủ yếu ở các tỉnh Tây Nguyên và Miền Trung.

Cây Kơ nia còn được biết đến với một số cái tên khác như cây cầy, cây cốc hay một số đồng bào dân tộc tại Tây Nguyên gọi là K’nia. Ngoài ra, trong tiếng Anh, cây Kơ nia còn được gọi là “Wild Almond” (hạnh nhân dại) do quả của nó có hình dáng và hương vị tương tự như hạnh nhân.

Hạt Kơ nia từ quả Kơ nia rất bùi, béo, giòn giòn như hạt dưa nhưng hạt to hơn hạt dưa, hương vị thơm nhẹ mùi sữa, khó tách khi hạt còn sống và dễ tách khi hạt đã qua rang hoặc sấy giòn.

Đặc điểm của hạt cây Kơ Nia

Hình dáng và kích thước:

Hạt Kơ nia có hình bầu dục hoặc hình trứng, kích thước tương đương hạt hạnh nhân hoặc quả chà là nhỏ. Mỗi quả Kơ nia thường chứa một hạt duy nhất.

Cấu tạo:

• Vỏ: Hạt được bao bọc bởi một lớp vỏ cứng màu cánh gián, có thể tách ra để lấy phần nhân bên trong.
• Nhân: Nhân hạt có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, chứa nhiều dầu và chất dinh dưỡng.

Loại hạt cây này còn khá xa lạ với nhiều người, nhưng nếu bạn có dịp ghé qua vùng núi Tây Nguyên, bạn sẽ thấy được người dân nơi đây quý trọng loại hạt cây này như thế nào.

Hương vị ngọt bùi cùng thành phần có chứa nhiều chất dinh dưỡng là lý do mà người dân Tây Nguyên thường xuyên bổ sung loại hạt này vào trong thực đơn hàng ngày. Việc thu lượm loại hạt này cực đơn giản, quả sau khi đã chín và rụng xuống dưới gốc cây được dân làng thu gom về, chọn lọc quả ngon. Sau đó, đem phơi khô và tách lấy hạt.

Thời gian thu hoạch quả thường vào tháng 11 hàng năm. Loại quả cây kơ nia có dáng hình trái xoan, nhỏ bằng ngón chân cái người lớn có màu vàng nhạt khi chín tự rụng và mỗi một quả thì chỉ có 1 hạt.

Thành phần dinh dưỡng trong 100g hạt Kơ nia

• Chất béo: 60-70g (chủ yếu là chất béo không bão hòa đơn, tốt cho sức khỏe tim mạch)
• Protein: 8-10g
• Carbohydrate: 10-15g
• Chất xơ: 5-7g
• Vitamin E: 10-15mg (một chất chống oxy hóa mạnh mẽ)
• Vitamin C: một lượng nhỏ
• Các khoáng chất:
  • Canxi: 80-100mg
  • Sắt: 5-7mg
  • Magiê: 100-120mg
  • Phốt pho: 200-250mg
  • Kali: một lượng nhỏ

Ngoài ra, hạt Kơ nia còn chứa một số hợp chất hoạt tính sinh học khác như sterol thực vật, polyphenol và flavonoid, góp phần vào tác dụng bảo vệ sức khỏe của loại hạt này.

Hạt Kơ Nia có tác dụng gì?

Chắc bạn đã từng nghe đến hạt Sachi “siêu thực phẩm lành mạnh” và hạt Macca được mệnh danh là “nữ hoàng của các loại hạt” và hạt Kơ nia thì chưa có nhiều người nhắc đến nhưng lợi ích từ sức khỏe của hạt konia cũng không thua kém hạt sachi hay macca trong việc mang lại các lợi ích sức khỏe nhờ thành phần dinh dưỡng phong phú trong hạt. Dưới đây là một số tác dụng nổi bật của loại hạt này:

1. Tăng cường sức khỏe tim mạch:

Hạt Kơ nia giàu chất béo không bão hòa đơn, đặc biệt là axit oleic, giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó bảo vệ tim mạch, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch, đột quỵ.

2. Cải thiện trí nhớ và chức năng não bộ:

Các chất chống oxy hóa và vitamin E trong hạt Kơ nia có tác dụng bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do gốc tự do, cải thiện tuần hoàn máu não, giúp tăng cường trí nhớ, khả năng tập trung và ngăn ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer.

3. Tốt cho hệ tiêu hóa:

Hàm lượng chất xơ cao trong hạt Kơ nia giúp nhuận tràng, cải thiện chức năng tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và các vấn đề về đường ruột.

4. Hỗ trợ giảm cân:

Chất xơ và protein trong hạt Kơ nia tạo cảm giác no lâu, giúp kiểm soát sự thèm ăn và giảm lượng calo nạp vào cơ thể, hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả.

5. Tăng cường sức khỏe xương và răng:

Hạt Kơ nia chứa nhiều canxi, phốt pho và magiê, các khoáng chất cần thiết cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương và răng.

6. Làm đẹp da:

Dầu hạt Kơ nia giàu vitamin E và các chất chống oxy hóa, giúp dưỡng ẩm, làm mềm da, giảm nếp nhăn và ngăn ngừa lão hóa da.

7. Tăng cường năng lượng:

Hàm lượng carbohydrate và chất béo lành mạnh trong hạt Kơ nia cung cấp năng lượng bền vững cho cơ thể, giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và hoạt bát suốt cả ngày.

8. Giảm căng thẳng, mệt mỏi:

Các vitamin nhóm B trong hạt Kơ nia giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi, cải thiện tâm trạng và giấc ngủ.

Trên đây là một số công dụng chính của hạt cây kơ nia. Ngoài việc sử dụng nó như một món ăn vặt với hương vị ngọt bùi, hạt cây còn nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, bạn nên ăn hạt cây trong liều lượng vừa phải, hạn chế ăn quá nhiều có thể gây tình trạng khó tiêu.

Hạt Kơ Nia ăn nhiều có tốt không?

Hạt Kơ nia ăn có vị thơm ngon béo ngậy không thua kém gì hạt điều, hạt mắc ca hay hạt óc chó… mà lại có giá thành rẻ hơn. Tuy nhiên nên ăn uống điều độ không nên sử dụng quá nhiều khẩu phần ăn hợp lý cho người lớn là khoảng 30-40 gram hạt Kơ nia mỗi ngày (tương đương khoảng 1-2 nắm tay). Lượng này cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết mà không gây ra các tác dụng phụ như tăng cân, khó tiêu.

Cách rang hạt cây Kơ Nia đúng cách thơm ngon

Trước tiên bạn cần nhặt loại bỏ các hạt hỏng bỏ đi, sau đó chẻ vỏ lấy nhân bên trong đây là công đoạn mất thời gian nhất bởi vỏ của hạt Kơ nia rất cứng. Sau đó bạn đun nóng chảo cho hạt vào đảo đều tay đến khi xém vàng lớp lụa bọc bên ngoài nhân Lúc này, hạt dậy lên một mùi thơm rất hấp dẫn. Phần nhân cũng trở nên thơm, béo và giòn tan.

Ngoài ra, bạn cần còn có thể rang hạt Konia theo sở thích của mình

• Bạn nào ưa thích vị béo và thơm của bơ, thì hãy cho 1 thìa cafe bơ vào rồi rang lên cùng với hạt Kơ nia.
• Bạn cũng có thể ăn trực tiếp khi hạt còn sống tuy nhiên sẽ không thơm và bùi như đã rang.

Video rang muối ớt và ăn hạt Kơ Nia tại gốc

Những lưu ý khi sử dụng hạt cây Kơ Nia

Hạt Kơ nia, một loại hạt giàu dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, tuy nhiên, cần lưu ý một số điểm sau khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

1. Lượng dùng vừa phải: Hạt Kơ nia giàu chất béo và calo, vì vậy chỉ nên ăn một lượng vừa phải để tránh tăng cân không mong muốn. Một khẩu phần ăn hợp lý cho người lớn là khoảng 30-40 gram mỗi ngày.
2. Uống đủ nước: Hạt Kơ nia chứa nhiều chất xơ, có thể gây táo bón nếu không uống đủ nước. Hãy đảm bảo uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.
3. Kiểm tra dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với hạt Kơ nia. Nếu bạn lần đầu ăn loại hạt này, hãy bắt đầu với một lượng nhỏ và theo dõi phản ứng của cơ thể.
4. Tương tác thuốc: Hạt Kơ nia có thể tương tác với một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc làm loãng máu. Nếu bạn đang dùng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn hạt Kơ nia.
5. Phụ nữ mang thai và cho con bú: Hiện chưa có đủ nghiên cứu về tác động của hạt Kơ nia đối với phụ nữ mang thai và cho con bú. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
6. Trẻ nhỏ: Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi không nên ăn hạt Kơ nia vì nguy cơ hóc. Với trẻ lớn hơn, nên cho ăn với lượng nhỏ và dưới sự giám sát của người lớn.
7. Bảo quản đúng cách: Hạt Kơ nia nên được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để tránh ẩm mốc và hư hỏng.
8. Chọn hạt chất lượng: Nên chọn hạt Kơ nia từ nguồn uy tín, đảm bảo chất lượng và không chứa các chất bảo quản độc hại.
9. Chế biến đúng cách: Hạt Kơ nia có thể ăn sống, rang hoặc chế biến thành nhiều món ăn khác nhau. Tuy nhiên, nên tránh chế biến ở nhiệt độ quá cao để bảo toàn chất dinh dưỡng.
10. Không lạm dụng: Hạt Kơ nia không phải là thuốc chữa bệnh. Việc sử dụng hạt Kơ nia nên kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống khoa học để đạt hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe.

Là sản phẩm từ tự nhiên, cây Kơ nia được mọi người dân biết đến không có tác dụng làm cây bóng mát mà những công dụng tuyệt vời của nó đối với sức khỏe con người.

 Hy vọng những chia sẻ trên của chúng tôi về tác dụng của hạt Kơ nia sẽ giúp ích cho bạn khi có nhu cầu sử dụng.

Tài liệu Dương đã tham khảo để viết bài này:

• Nutritional Values and Their Potential Applications in Food Products of Krabok Seed (Irvingia malayana) – https://tis.wu.ac.th/index.php/tis/article/view/7316/719
• Irvingia malayana – https://en.wikipedia.org/wiki/Irvingia_malayana