Hạt macca là hạt gì? Khám phá đặc điểm, nguồn gốc, công dụng của macca “nữ hoàng hạt dinh dưỡng”

Hạt macca đã và đang dần trở thành một loại hạt được ưu chuộng sử dụng ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới, đặc biệt tại Việt Nam macca được xem là một trong những cây trồng chủ lực ở các tỉnh Tây Nguyên bên cạnh cà phê, tiêu, sầu riêng,… Bài viết này được viết bởi Dương, một người con của vùng đất Tây Nguyên đã và đang trực tiếp sản xuất hạt macca từ năm 2018 đến nay, trong bài viết này Dương sẽ chia sẻ hạt macca là hạt gì? đặc điểm nhận dạng của hạt macca, cách sử dụng hạt macca và lợi ích mà hạt macca mang lại cho sức khỏe.

Khám phá về hạt macca “nữ hoàng của các loại hạt”

Hạt macca là hạt gì?

Hạt macca là hạt của cây Macadamia, một loại cây nhiệt đới có nguồn gốc từ Úc. Hạt macca nổi tiếng với hương vị thơm ngon và chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Chúng có vỏ cứng màu nâu và nhân bên trong to khoảng 1-3 cm, có màu trắng sữa và vị ngọt bùi đặc trưng.

Nguồn gốc và xuất xứ của hạt macca

Hạt macca có nguồn gốc từ Úc, được thổ dân bản địa tại đây sử dụng từ hàng ngàn năm qua. Cây macca được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1828 bởi nhà thực vật học người Đức, Ferdinand von Mueller tại khu vực Gympie, Queensland, Australia. Macca được nghiên cứu và trồng đại trà từ những năm 1886 tại Úc để lấy quả. Ngày nay, Úc là quốc gia xuất khẩu macca lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 50% thị phần thương mại toàn cầu. Chất lượng hạt macca Úc được đánh giá là hàng đầu hiện nay, với nhân to, hương vị đậm và chất lượng dinh dưỡng cao.

Ngoài ra, cây macca cũng được trồng nhiều tại một số khu vực ở Việt Nam như Tây Nguyên (Đắk Lắk, Lâm Đồng, Đắk Nông, Gia Lai,…) trong những năm gần đây. Khoảng 80% hạt macca trên thị trường Việt Nam có nguồn gốc từ các tỉnh này. Tuy nhiên, sản lượng macca Việt Nam vẫn còn khiêm tốn và chủ yếu phục vụ thị trường nội địa và chỉ khoảng 10% được xuất khẩu.

Trung Quốc cũng là nước đang phát triển nhanh chóng ngành trồng macca, với diện tích trồng lên đến 240.000 ha và dự kiến đạt 300.000 ha vào năm 2030. Tuy nhiên, sản lượng macca của Trung Quốc vẫn chiếm một thị phần nhỏ trong thương mại toàn cầu.

Dương có viết bài viết về Cây macca trồng ở đâu tại Việt Nam? các bạn đọc và tìm hiểu thêm nhé!

Đặc điểm hình dáng, hương vị của hạt macca

Dưới đây là các đặc điểm về hình dáng và hương vị chính của hạt macca:

Hình dáng:

Hạt macca có hình tròn như viên bi, với vỏ ngoài cứng như gỗ cực kỳ khó tách, khi hạt chưa qua rang sấy sẽ có màu nâu cánh gián đậm, khi đã qua công đoạn rang, sấy sẽ có màu nâu nhạt.
Sau khi tách vỏ, phần nhân bên trong có kích thước khoảng 1-3cm với màu trắng sữa hoặc hơi ngả vàng nhẹ, màu sắc ở giai đoạn này chủ yếu được quyết định bởi khâu rang sấy của người sản xuất.

Hương vị:

Hạt macca có hương vị đặc trưng là béo ngậy, ngọt bùi và không có mùi lạ.
Hương vị của hạt macca rất thơm và ngon, khiến cho macca trở thành một lựa chọn phổ biến cho cả việc ăn vặt và sử dụng trong ẩm thực.

Giá trị dinh dưỡng của hạt macca

Thành phần dinh dưỡng

Trong 28g hạt macca, nổi bật là hàm lượng chất béo cao (chất béo không bão hòa đơn chiếm đa số), đặc biệt giàu axit oleic rất tốt cho tim mạch, cũng như vitamin, khoáng chất như magiê, sắt, kali,…

Lợi ích sức khỏe của hạt macca

• Giàu chất dinh dưỡng: Hạt macca chứa nhiều chất béo lành mạnh, protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất như mangan, đồng, thiamine và sắt. Một phần 28 gram hạt macca cung cấp 204 calo, 23 gram chất béo, 2 gram protein và 3 gram chất xơ.
• Tăng cường sức khỏe tim mạch: Hạt macca chứa nhiều chất béo không bão hòa đơn (MUFA) có thể giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và triglyceride, từ đó ngăn ngừa các bệnh lý tim mạch. Nghiên cứu cho thấy ăn 0,3-1,5 ounce (8-42 gram) hạt macca mỗi ngày có thể giảm 10% cholesterol toàn phần và LDL .
• Giàu chất chống oxy hóa: Hạt macca chứa nhiều flavonoid, axit phenolic và stilbenes – các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, từ đó ngăn ngừa các bệnh mãn tính như ung thư.
• Hỗ trợ giảm cân: Chất béo không bão hòa trong hạt macca có thể giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế cảm giác thèm ăn. Đồng thời, chúng còn chứa axit palmitoleic giúp tăng cường đốt cháy chất béo.
• Cải thiện hệ tiêu hóa: Hạt macca chứa chất xơ hòa tan và không hòa tan, giúp loại bỏ độc tố và thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong đường ruột.
• Hỗ trợ xương chắc khỏe: Hạt macca giàu các khoáng chất như phốt pho, mangan và magie, rất tốt cho quá trình khoáng hóa xương và răng, ngăn ngừa loãng xương.
• Cải thiện chức năng não bộ: Các chất dinh dưỡng trong hạt macca như đồng, thiamine, magie và mangan hỗ trợ sản xuất chất dẫn truyền thần kinh, cải thiện chức năng nhận thức và trí nhớ.

Dương có viết bài viết 5 tác dụng của hạt macca đối với sức khỏe mời các bạn đọc thêm

Các loại hạt macca phổ biến trên thị trường

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại hạt macca đang lưu hành, tại Việt Nam phổ biến một số loại hạt macca sau:

• Macca Úc: Đây là loại macca được nhập khẩu từ Úc, được chia thành hai dạng chính là hạt thô sấy và hạt đã qua chế biến. Trên thị trường macca úc chủ yếu là dạng thành phẩm, với nhân hạt đã được tách vỏ và sấy khô. Macca Úc thường được tẩm thêm gia vị như muối, mật ong để tăng thêm hương vị.
• Macca Trung Quốc: Macca Trung Quốc dễ nhận biết với vỏ màu nâu đen bóng, thường được cưa bằng máy rất đều và sắc nét. Khi ngửi có mùi thơm, nhưng khi ăn có mùi dầu, vị không ngọt và ít béo. Tuy nhiên, hạt macca thường ít được trồng ở Trung Quốc, các sản phẩm macca Trung Quốc thường được nhập về rồi đóng gói và xuất khẩu.
• Macca Nam Phi: Macca Nam Phi có vỏ dày, màu nâu sáng nhưng sần sùi, nhân ít hơn macca Úc, vị nhạt và bở nhưng thơm và ngon hơn macca Trung Quốc.
• Macca Việt Nam: Khí hậu ở các vùng Tây Nguyên của Việt Nam rất thích hợp để trồng cây macca, do đó hạt macca Việt Nam thị trường rất lớn tại bản địa, ngoài ra macca Việt Nam cũng có giá trị dinh dưỡng rất lớn nhờ khí hậu và thổ nhưỡng tốt. Macca Việt Nam thường được chẻ hạt thủ công nên tỉ lệ hư hỏng khá là thấp. Đặc điểm nhận biết macca Việt Nam là kích thước hạt không đều, vỏ dày, màu nâu đậm và có bột mịn bao quanh nhân, thường hạt macca Việt Nam giòn và thơm hơn các loại nhập khẩu nhờ thời gian chế biến và đưa ra thị trường rất ngắn giúp đạt được chất lượng tốt nhất.

Cách chọn và bảo quản hạt macca

Cách chọn hạt macca ngon

Chọn hạt macca loại mới (nên ưu tiên mua từ những nơi uy tín), hạt nguyên vỏ sẽ giúp được chất lượng thơm, giòn tốt nhất. Hạt còn nguyên vỏ, được hút chân không có thể giữ được chất lượng tốt nhất trong vòng 6 tháng nếu bảo quản đúng cách ở nhiệt độ phòng. Khi chọn hạt có màu trắng sữa hoặc vàng nhạt là hạt có chất lượng tốt nhất.

Cách bảo quản hạt macca

Bảo quản hạt macca trong túi zip, tránh tiếp xúc với không khí, ánh sáng và độ ẩm để kéo dài thời gian sử dụng. Nếu bảo quản ở nhiệt độ phòng, hạt macca có thể giữ được khoảng 6 tháng. Nếu bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ 2-7°C, hạt có thể giữ được khoảng 12 tháng. Nếu bảo quản trong ngăn đông lạnh ở nhiệt độ -18°C trở xuống, hạt có thể giữ được hơn 2 năm.

Khi bảo quản, cần kiểm tra định kỳ xem hạt có dấu hiệu bị hôi dầu, nấm mốc hoặc mọt không. Nếu có, không nên sử dụng những hạt này vì có thể gây hại cho sức khỏe. Nếu muốn bảo quản lâu hơn, có thể sấy khô hạt macca để giảm độ ẩm xuống khoảng 10% thì hạt có thể bảo quản được 6-12 tháng (thông thường hạt macca ra thị trường độ ẩm đã được hạ tối đa qua phương pháp sấy rồi).

Cách sử dụng hạt macca

Hạt macca có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau, tùy theo sở thích và nhu cầu của bạn:

Ăn trực tiếp

Đây là cách đơn giản và phổ biến nhất để thưởng thức hạt macca. Bạn chỉ cần tách vỏ và thưởng thức nhân hạt giòn tan, béo ngậy. Ăn trực tiếp giúp bạn hấp thụ tối đa chất dinh dưỡng từ hạt macca.

Chế biến thành các món ăn

Hạt macca có thể được thêm vào nhiều món ăn khác nhau để tăng thêm hương vị và giá trị dinh dưỡng. Bạn có thể thêm hạt macca vào salad, sữa chua, bánh ngọt, ngũ cốc granola, hoặc làm nhân bánh.

Làm sữa hạt

Sữa hạt macca là một loại đồ uống thơm ngon, bổ dưỡng và dễ tiêu hóa. Bạn có thể tự làm sữa hạt macca tại nhà bằng cách xay nhuyễn hạt macca đã ngâm nước với nước lọc và lọc bỏ bã.

Dầu hạt macca

Dầu macca có nhiều công dụng trong việc chăm sóc sức khỏe và làm đẹp. Bạn có thể sử dụng dầu macca để nấu ăn, dưỡng da, dưỡng tóc hoặc massage.

Lưu ý khi sử dụng hạt macca

• Bảo quản đúng cách: Hạt macca tươi sau khi thu hoạch chỉ có thể giữ được khoảng 5 ngày nếu không được bảo quản đúng cách. Để giữ hạt macca tươi ngon trong vòng 6 tháng, cần phải sấy khô hạt để độ ẩm giảm xuống còn khoảng 10%. Có thể sử dụng phương pháp phơi tự nhiên hoặc sấy bằng hơi nước.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời: Ánh nắng mặt trời có thể làm hạt macca bị nứt vỏ, ảnh hưởng đến chất lượng và giá trị dinh dưỡng. Khi bảo quản, cần để hạt macca ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Không nên ăn quá nhiều: Mặc dù hạt macca rất giàu dinh dưỡng, nhưng nếu ăn quá nhiều có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau họng, khan tiếng, táo bón. Người lớn nên ăn khoảng 10-15 hạt mỗi ngày, trẻ em không nên quá 10 hạt.
• Ăn đúng cách: Hạt macca tươi nguyên vỏ nên được ăn trực tiếp sau khi tách vỏ để giữ được hương vị và giá trị dinh dưỡng tốt nhất. Ngoài ra, hạt macca cũng có thể được sử dụng để làm sữa, làm bánh, salad…

Tài liệu Dương tham khảo để viết bài này:

• Nuts, macadamia nuts, dry roasted, without salt added – USDA Food Composition Database (https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/170179/nutrients)
• Macadamia – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Macadamia)
• 10 Health and Nutrition Benefits of Macadamia Nuts – Healthline (https://www.healthline.com/nutrition/macadamia-nuts)
• Giá trị dinh dưỡng của hạt macca -Vinmec (https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/gia-tri-dinh-duong-cua-hat-macca-vi)